Rus edebiyatının Rus edebiyatı olmasını sağlayan ve adını Rus edebiyatı ile dünyaya duyuran kitapları ile yalnız kendi yaşadığı çağı değil de binlerce yıllık bir etkiye sebep olan, acılar ile yoğrulmuş hayatını maddi sıkıntılar içerisinde geçiren Dostoyevski Rus edebiyatının en büyük yazarlardan biri olma özelliğini taşımaktadır. Yazar edebiyat tarihine yön vermiş ve güncelliğini koruyan romanları ile halen okunması gereken başlıca isimler arasında yer almaktadır. Birçok yazarı peşinden sürükleyen Dostoyevski, eserleri arasında ayrım yapmak da çok güçtür.
Büyük Rus yazarı Fyodor Dostoyevski kitabı okumak, adeta bilmediğiniz eşsiz bir şehre girmek, adeta bir savaşın gölgense tanıklık etmek gibidir. Yazar yapmış olduğu psikolojik analizler ile okuyucuyu büyülemeyi başarmıştır. Her bir romanında farklı karakterler ile okuyucuyu farklı dünyalara ulaştıran Dostoyevski’den en çok okunması gereken 15 kitabı sizin için listeledik. 11 Kasım 1881 yılında da hayatını kaybeden Rus edebiyatının önemli yazarlarından biri olan Dostoyevski’nin kitaplarını dilerseniz hep birlikte inceleyelim.
İnsancıklar
Dostoyevski’nin 24 yaşında iken kaleme aldığı İnsancıklar adlı kitabı yoksulluk, dostluk ve sanat sevgisi gibi temaları işleyen bir romandır. Roman dönemin eleştirmenleri tarafından göklere çıkarılarak yazarın edebiyat çevresine adete bir yıldız gibi girmesini sağlamıştır. Rus edebiyatının en önemli yazarları arasında yer almayı başaran büyük usta Dostoyevski’nin güçlü üslubu ile anlatmış olduğu sıradan çok dikkat çekmeyen yoksul insanların dostluk ve sevgi öykülerini sizlerle buluşturuyor.
Beyaz Geceler
Dostoyevski’nin gençlik döneminde kaleme aldığı Beyaz Geceler yalın ve lirik bir öykü olma özelliğini taşımaktadır. Yazarın Beyaz Geceler adlı romanı isimsiz anlatıcının ağzından karşılıksız aşkı ve yalnızlığı dinleyeceğiniz dört gece ile bir sabahlık yalın bir hikayeyi anlatır. Dostoyevski’nin en çok okunan ve farklı bir özelliğe sahip olan öyküleri arasında yer alan Beyaz Geceler, 1957 yılında İtalyan yönetmen Luchino Visconti tarafından da filme uyarlanmıştır. O zamandan beri ise gerçeküstü ve sinematografik anlatımı ile defalarca beyaz perdeye taşınmış şahane bir eserdir.
Yeraltından Notlar
Avrupa’daki büyük varoluşçu edebiyatı müjdeleyen roman olma özelliğini taşıyan Yeraltından Notlar, Dostoyevski’nin Gogol etkisinden kurtularak kendi sesi ile verdiği ilk büyük yapıt olma özelliği taşımaktadır. Okuyucucuya yeraltı diye adlandırılan bir ruh halinden seslenen kahramanın uzun söylevi ile başlamaktadır. Dostoyevski’nin yüzeli yıldır okunan gerçek bir başyapıtı olan bu kitabı kesinlikle okumanızı tavsiye ederiz.
Budala
Yazarın ilk büyük romanı olma özelliğini taşıyan Budala, kişinin cinsel sorunları ve toplum karşısındaki duruşu temasını en çıplak halde ele aldığı yapıtlardan biridir. Roman 1868 yılında tamamlanmış olup kitaptaki kahramanı Prens Mışkin’in tedavi için gittiği İsviçre’den bitkin bir halde dönmesini, insanlardan uzaklaşmasını ve kendi iç dünyasına kapanmasını anlatmaktadır. Budala kitabını eleştirenlere göre ise yazar Prens Mışkin’in kişiliğinde kendini dile getirmiştir.
Suç ve Ceza
Dostoyevski’nin dört büyük romanlarından biri kabul edilen ve Suç ve Ceza yazarın en uzun ikinci romanı olma özelliği taşımaktadır. İlk olarak 1866 yılında Rus Habercisi Vremya adlı edebiyat dergisinde bölüm bölüm tefrike edilmiş, sonrasında ise cilt haline getirilerek basılmıştır. Suç ve Ceza Dostoyevski’nin Sibirya’da cezaevinden dönmesinin ardından yazdığı en uzun ikinci roman olma özelliği taşımaktadır. Roman yazarın kendi biyografisinden, sürgün döneminde yaşadıklarından ve hissettiklerinden derin izler taşımaktadır. Yazarın olgunluk döneminin ilk büyük romanı olan Suç ve Ceza tüm dünyada en çok okunan dünya klasikleri arasında yer almaktadır.
Kumarbaz
Dostoyevski’nin ironi ile groteski harmanlayarak yaratmış olduğu kara mizahın en başarılı örneklerinden biri olan Kumarbaz, yazarın parasızlığını anlatmasının yanı sıra kendi borcunu ödemek için bir ay gibi kısa bir süre zarfında tamamladığı Kumarbaz romanında kendisinden ilham alarak yarattığı başkahramanı Aleksey İvanoviç’in karamsarlık ve coşkunun gerilim hattında gidip gelişini anlatmaktadır. Alman kasabasında bir araya gelen kumar müdavimlerinin hikayesi olan Kumarbaz alın yazısı ve özgürlük ikilemini incelemenize de yardımcı olacaktır.
Öteki
Kişilik bölünmesini ve tehlikeli dünyayı konu alan Öteki, Dostoyevski’nin 1846’da sürgün döneminden önce kaleme aldığı eserlerinden biridir. Eser sadece klasiklere merak duyanların değil aynı zamanda psikoloji türünde eserler okumayı seven okurlara da hitap etmektedir.
Ölüler Evinden Anılar
Fyodor Dostoyevski’nin 1862’de yayınlanan romanı Ölüler Evinden Anılar, mücadelenin ve umudun öyküsünü anlatmaktadır. Dostoyevski’nin 1861-1862 yılları arasında hapislik dönemindeki anılarını anlatan romanı yazarın ününü yenilemekle kalmayıp Turgenyev ile Tolstoy’un övgülerini de almayı başarmıştır. Yazarın hapislik hayatının canlı bir örneği olan kitap toplumun dışına itilen insanların acılarını anlatan başyapıt olma özelliği taşır.
Ezilenler
Dostoyevski’nin 1861 yılında yayımlanan Ezilenler kitabı oldukça geniş bir okuyucu kitlesi tarafından beğeni ile karşılansa da eleştirmenlerin sert tepkilerine neden olmuştur. Yazarın en başarılı eserleri arasında yer alan Ezilenler’de Dostoyevski diğer romanlarında da yapmış olduğu ruh çözümlemelerine sıklıkla yer vermiştir. Bu sayede de okuyucuların kitapta yer alan karakterlerin psikolojisine bürünmelerini sağlamıştır.
Eccinniler
Türkçe’ye Cinler adıyla da çevrilen roman Eccinniler 1872 yılında yayımlanmıştır. Siyasal romanın ilk örneklerinden biri olan roman Dostoyevski’nin en çok okunan romanları arasında yer almaktadır. Yazar kitabında ihtilalci örgüt yapısı ve üyelerin karakterlerini kitabında gerçekçi bir göz ile değerlendirmesinin yanı sıra alaycı bir üslupla anlatması da okurların dikkatini çekmiştir.
Karamazov Kardeşler
Yazarın son yıllarında kaleme aldığı başyapıtı Karamazov Kardeşler, Rus yazınında felsefe düzeyinde roman türünün temeli olma özelliği taşıyan bir kitaptır. Gerçek anlamda insanlığa adanan bir destan niteliği taşıyan romanda Dostoyevski adeta insanın ruhunun derinliklerine inmiştir. Karamazov Kardeşler adlı romanda Dostoyevski bir aileyi konu almış ve Rus toplumunun geçirmiş olduğu sarsıntıları adeta bir sanat aynasından okuyucuya yansıtmıştır. Roman aynı zamanda yazarın son başyapıtı olma özelliği de taşımaktadır.
Ev Sahibesi
Dostoyevski’nin küçük hacimli fakat son derece kıvrak bir zeka ile harmanlamış olduğu romanı Ev Sahibesi, özgün üslup güzelliği ile bizlere hasta ruhlu kişilerin yaşantısından gerçekle düş arasında unutulmaz sahneleri anlatmaktadır. Kitap yayımlandığı dönemlerde eleştirmenler tarafından ağır eleştirilere uğrasa da okuyucular tarafından en çok okunan Dostoyevski kitaplarından biri olmayı başarmıştır.
Ezilmiş ve Aşağılanmışlar
İlk baskısı 1861 yılında yapılan roman Ezilmiş ve Aşağılanmışlar, Dostoyevski’nin dört büyük romanından sonra kaleminin yetkinliği bakımından dolayı beşinci sıraya konulan bir yapıttır. Yazarımız bu romanında ana karakter olan Vanya’nın kişiliğinde kendi edebi kişiliğinden ve yoksul yaşantısından okurlara ipuçları vermiştir. Mutlaka okumanızı tavsiye edeceğimiz kitaplardan biridir.
Delikanlı
Yazarın kaleme aldığı diğer eserlerinden daha çok hayatı sorguladığı eseri Delikanlı romanında insanlar arası ilişkiler, kuşaklar arası çatışmalar ve hayatın anlamsızlığının sorgulanmasını görme imkanına okuduğunuz zaman sahip olabilirsiniz. Eser her ne kadar edebiyat çevreleri tarafından aşırı felsefi sorgulamalar yapmakla suçlansa da genel olarak karmaşık bir yapıya sahiptir. Dostoyevski’nin bu eserinde çevre ile topluma uyum sağlama mücadelesini görme ve okuma imkanına sahip olabilirsiniz.
Üç Novella
1847-1870 yılları arasında kaleme alınan Üç Novella, Dostoyevski’nin genç kaleminin peşinden giderek trajedi, mizah ve gizemi bir arada bulacaksınız. Dostoyevski’nin bu romanda bir araya gelen Ev Sahibesi, Ebedi Koca ve Amcanın Rüyası akıllarda yer eden karakterleri ile Dostoyevski’nin büyük romanlarının lezzetini tatmanıza olanak tanıyor. Okudukça değişeceğiniz Dostoyevski’nin en çok okunan kitapları ile çok fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.
